NRC
Fotografe reist speciale bomen achterna
Door Tracy Metz
Huis Marseille combineert de geënsceneerde landschapsfoto’s van Scarlett Hooft Graafland met werk van drie Afrikaanse fotografen.
Aan een dikke tak van de drakenbloedboom hangt een meisje in een rode jurk – zo klein, zo kwetsbaar, zo blank in een wereld die duidelijk niet de hare is. Deze boom groeit op het eiland Socotra bij Jemen en was voor fotografe Scarlett Hooft Graafland – zij is het, in die rode jurk – aanleiding om daar naar toe te reizen.
Ze reist wel vaker bomen achterna: deze drakenbloedboom bij Jemen, en de Old Tjikkoboom in Zweden die de oudste boom ter wereld heet te zijn, en de baobab op Madagascar, en de coniferen die de achttiende-eeuwse ontdekkingsreiziger James Cook tegenkwam in de Stille Zuidzee. Die zoektochten brengen haar naar schijnbaar ongerepte plekken op de wereld waar ze vervolgens, in samenspraak met de lokale bevolking, taferelen ensceneert. Er heerst altijd een zekere ongemakkelijke spanning tussen die idyllische landschappen, waar ze naar eigen zeggen altijd op zoek is naar het ‘authentieke’, en de gekunstelde taferelen die zij tegen dat decor construeert.
Sommige taferelen roepen iets geheimzinnigs op, zoals de foto van haarzelf hangend aan de boom, of die waarop de dochter van haar assistente naakt onder het schild van een schildpad opgevouwen ligt. Vaak, maar niet altijd meteen zichtbaar, stelt ze een mondiaal probleem aan de kaak: de vrouw die op Vanuatu in de branding staat met een lange stop op haar hoofd gebalanceerd, roept een subtiele maar heldere associatie op met de zeespiegelstijging die deze archipel bedreigt. Hoe ongerept is dat ongerepte landschap eigenlijk? En andere keren is het effect uitgesproken komisch, bijvoorbeeld de twee mannen én hun kameel die ze in roze doeken heeft gewikkeld. In de duinen van Dubai heeft ze vijf gestalten neergezet met wapperende roze sluiers – vrouwen, neem je automatisch aan, totdat je ineens aan hun voeten ziet dat het kerels zijn, en er onder de doeken zich hier en daar een baard aftekent.
Geforceerd samengaan
Huis Marseille heeft voor een nogal geforceerd samengaan gekozen van Shores Like You van Scarlett Hooft Graafland met de tentoonstelling In de geest van de natuur, met werk van drie Afrikaanse fotografen, plus nog wat werk van weer andere Afrikanen uit de eigen collectie. Hoe mooi en sterk het werk van de afzonderlijke makers ook is, er lopen zoveel stijlen, verhaallijnen en tijdperken door elkaar dat het geheel minder is dan de som der delen.
Wat krachtig overeind blijft is het werk van de Nigeriaanse fotograaf Rotimi Fani-Kayode (1955-1989). Ook zijn beelden zijn sterk geënsceneerd, maar dan in de studio, en met attributen als veren die naar zijn Afrikaanse wortels verwijzen – maar het onderwerp is het mannelijke lichaam. Fani-Kayode overleed op 34-jarige leeftijd aan aids en heeft waarschijnlijk nooit geweten wat voor belangrijke rol hij met zijn beelden speelde als voorvechter van de homo-emancipatie.
Door Tracy Metz
Huis Marseille combineert de geënsceneerde landschapsfoto’s van Scarlett Hooft Graafland met werk van drie Afrikaanse fotografen.
Aan een dikke tak van de drakenbloedboom hangt een meisje in een rode jurk – zo klein, zo kwetsbaar, zo blank in een wereld die duidelijk niet de hare is. Deze boom groeit op het eiland Socotra bij Jemen en was voor fotografe Scarlett Hooft Graafland – zij is het, in die rode jurk – aanleiding om daar naar toe te reizen.
Ze reist wel vaker bomen achterna: deze drakenbloedboom bij Jemen, en de Old Tjikkoboom in Zweden die de oudste boom ter wereld heet te zijn, en de baobab op Madagascar, en de coniferen die de achttiende-eeuwse ontdekkingsreiziger James Cook tegenkwam in de Stille Zuidzee. Die zoektochten brengen haar naar schijnbaar ongerepte plekken op de wereld waar ze vervolgens, in samenspraak met de lokale bevolking, taferelen ensceneert. Er heerst altijd een zekere ongemakkelijke spanning tussen die idyllische landschappen, waar ze naar eigen zeggen altijd op zoek is naar het ‘authentieke’, en de gekunstelde taferelen die zij tegen dat decor construeert.
Sommige taferelen roepen iets geheimzinnigs op, zoals de foto van haarzelf hangend aan de boom, of die waarop de dochter van haar assistente naakt onder het schild van een schildpad opgevouwen ligt. Vaak, maar niet altijd meteen zichtbaar, stelt ze een mondiaal probleem aan de kaak: de vrouw die op Vanuatu in de branding staat met een lange stop op haar hoofd gebalanceerd, roept een subtiele maar heldere associatie op met de zeespiegelstijging die deze archipel bedreigt. Hoe ongerept is dat ongerepte landschap eigenlijk? En andere keren is het effect uitgesproken komisch, bijvoorbeeld de twee mannen én hun kameel die ze in roze doeken heeft gewikkeld. In de duinen van Dubai heeft ze vijf gestalten neergezet met wapperende roze sluiers – vrouwen, neem je automatisch aan, totdat je ineens aan hun voeten ziet dat het kerels zijn, en er onder de doeken zich hier en daar een baard aftekent.
Geforceerd samengaan
Huis Marseille heeft voor een nogal geforceerd samengaan gekozen van Shores Like You van Scarlett Hooft Graafland met de tentoonstelling In de geest van de natuur, met werk van drie Afrikaanse fotografen, plus nog wat werk van weer andere Afrikanen uit de eigen collectie. Hoe mooi en sterk het werk van de afzonderlijke makers ook is, er lopen zoveel stijlen, verhaallijnen en tijdperken door elkaar dat het geheel minder is dan de som der delen.
Wat krachtig overeind blijft is het werk van de Nigeriaanse fotograaf Rotimi Fani-Kayode (1955-1989). Ook zijn beelden zijn sterk geënsceneerd, maar dan in de studio, en met attributen als veren die naar zijn Afrikaanse wortels verwijzen – maar het onderwerp is het mannelijke lichaam. Fani-Kayode overleed op 34-jarige leeftijd aan aids en heeft waarschijnlijk nooit geweten wat voor belangrijke rol hij met zijn beelden speelde als voorvechter van de homo-emancipatie.