Nouveau
Betoverende beelden
Door Renate van der Zee
In magische landschappen ensceneert fotografe Scarlett Hooft Graafland raadselachtige droombeelden. Van een iglo van bevroren limonade tot een kobaltblauw rendier.
Het is een soort droombeeld. Twee Boliviaanse vrouwen met bolhoeden houden, zittend in een uitgestrekte zoutvlakte, twee felroze suikerspinnen omhoog. De foto vormt een mooi voorbeeld van wat Scarlett Hooft Graafland (52) doet. Ze reist naar verafgelegen gebieden die, of het nu zoutmeren, woestijnen of poolvlaktes zijn, altijd iets onwerkelijks hebben. In samenwerking met de plaatselijke bevolking creëert ze er raadselachtige installaties en performances, die ze vervolgens fotografeert.
In Museum Panorama Mesdag in Den Haag is nu een overzichtstentoonstelling te zien van het werk van Hooft Graafland, getiteld ‘Mesmerizing’ - ofwel betoverend.
Met haar foto’s roept ze inderdaad magische werelden op, maar die werelden staan niet los van de realiteit. Want ze levert met haar werk ook commentaar op maatschappelijke thema’s, zoals klimaatverandering of vrouwenrechten.
Neem de Aymaravrouwen met de suikerspinnen in Bolivia: die mochten alleen poseren met uitdrukkelijke toestemming van hun echtgenoten. Als protest daartegen plaatste Hooft Graafland ze op een voetstuk: op een bergje zout, gewonnen door de mannen die werken op de zoutvlakte.
Behalve maatschappelijke betrokkenheid, spreekt er ook een speels soort humor uit haar werk. Neem bijvoorbeeld de kudde rendieren die ze fotografeerde in Noorwegen. Middenin die kudde bevindt zich een knalblauw nep-rendier, door Hooft Graafland in elkaar geknutseld van kippengaas en blauwe vuilniszakken. Het resultaat is zowel surrealistisch als hilarisch.
Scarlett Hooft Graafland deed aanvankelijk een opleiding tot beeldhouwer. De overgang naar fotografie ging geleidelijk. Ze vertelt: “Ik maakte van mijn installaties altijd foto’s, maar dat waren gewoon snapshots, niets bijzonders. Totdat ik op een gegeven moment inzag hoe belangrijk die foto’s waren, want dat is wat je aan zo’n project overhoudt. Toen ging fotografie een steeds grotere rol spelen in mijn werk. Ik reisde toen al veel en ik merkte dat fotografie dan een fijn medium is, want je kunt heel direct beelden maken.”
De reisbestemmingen van Scarlett Hooft Graafland zijn meestal onherbergzame gebieden waar niet veel mensen naar toe reizen. Zo verbleef ze een tijdlang bij de Inuit in het noorden van Canada. “Ik logeerde daar bij families. Dat was heel bijzonder, want hun cultuur is zo extreem anders. In de lente is het daar bijvoorbeeld de hele tijd licht en dan zijn de mensen heel actief. Ze slapen dan nauwelijks en eten ook niet op vaste tijden. Ik heb een tijdje met mensen meegereisd op een slee over het zee-ijs en dan bouwden we een tent op ergens om te overnachten. Het was heel zwaar maar ook erg de moeite waard. Ik heb daar een paar echt iconische beelden gemaakt.”
Een van die iconische beelden is ‘Lemonade Igloo’. Die foto kwam voort uit de enorme generatiekloof die ze bespeurde onder de Inuit. Jonge Inuit houden er een westerse levensstijl op na, met sociale media en frisdrank, terwijl de oudere generatie veel waarde hecht aan de traditionele manier van leven.
Hooft Graafland benaderde een oudere man die als een van de weinigen nog wist hoe je een ijs-iglo bouwt. Ze vroeg hem een iglo van bevroren limonade te bouwen. Vervolgens poseerde hij naast die rode iglo in zijn traditionele wolvenpak.
De iglo stond in de buurt van een basisschool en de schoolkinderen gebruikten hem een seizoen lang als ontmoetingsplek. Daarna brak de zomer aan en smolt hij weg en dat was het einde van het project.
De limonade-iglo is een voorbeeld van wat Scarlett Hooft Graafland met haar kunst wil doen: op bijzondere plekken iets neerzetten wat daar nog nooit is geweest en ook nooit meer zal zijn. Vaak refereert ze aan problemen die ter plekke spelen. De foto’s die ze in Madagaskar maakte, verwijzen bijvoorbeeld naar de werkloosheid door overbevissing of naar prostitutie door jonge vrouwen die geen andere manier zien om hun studie te bekostigen. Prachtig is de foto van Angèle, een vrouw in de prostitutie, die poseert in de Tsingy Rouge zandsteenformatie. Tussen het wonderlijke gesteente duikt plotseling haar hoofd op. Omdat ze gele houtpulp op haar gezicht heeft gesmeerd – een plaatselijk middel tegen zonnebrand - lijkt haar gezicht een masker.
Het moeilijkste is de zoektocht naar mensen die ter plekke met haar willen samenwerken, vertelt Hooft Graafland. “Je moet mensen vinden die gevoel hebben voor wat je doet en het leuk vinden om mee te doen. Je ziet het terug in de foto’s als de mensen er lol in hebben. In China werkte ik met mensen die weinig hadden met waar ik mee bezig was en daardoor zijn de foto’s toch minder levendig.”
Kleur vormt een belangrijk onderdeel van haar werk. Het gebruik van felle kleuren, zoals knalroze, kobaltblauw of okerrood, geeft haar foto’s iets uitbundigs. Bijzonder is ook dat ze volledig analoog werkt: ze past nooit digitale bewerking toe. Wat je op de foto’s ziet, is allemaal echt. Want, zo zegt ze: ‘De werkelijkheid is al betoverend genoeg.’
Door Renate van der Zee
In magische landschappen ensceneert fotografe Scarlett Hooft Graafland raadselachtige droombeelden. Van een iglo van bevroren limonade tot een kobaltblauw rendier.
Het is een soort droombeeld. Twee Boliviaanse vrouwen met bolhoeden houden, zittend in een uitgestrekte zoutvlakte, twee felroze suikerspinnen omhoog. De foto vormt een mooi voorbeeld van wat Scarlett Hooft Graafland (52) doet. Ze reist naar verafgelegen gebieden die, of het nu zoutmeren, woestijnen of poolvlaktes zijn, altijd iets onwerkelijks hebben. In samenwerking met de plaatselijke bevolking creëert ze er raadselachtige installaties en performances, die ze vervolgens fotografeert.
In Museum Panorama Mesdag in Den Haag is nu een overzichtstentoonstelling te zien van het werk van Hooft Graafland, getiteld ‘Mesmerizing’ - ofwel betoverend.
Met haar foto’s roept ze inderdaad magische werelden op, maar die werelden staan niet los van de realiteit. Want ze levert met haar werk ook commentaar op maatschappelijke thema’s, zoals klimaatverandering of vrouwenrechten.
Neem de Aymaravrouwen met de suikerspinnen in Bolivia: die mochten alleen poseren met uitdrukkelijke toestemming van hun echtgenoten. Als protest daartegen plaatste Hooft Graafland ze op een voetstuk: op een bergje zout, gewonnen door de mannen die werken op de zoutvlakte.
Behalve maatschappelijke betrokkenheid, spreekt er ook een speels soort humor uit haar werk. Neem bijvoorbeeld de kudde rendieren die ze fotografeerde in Noorwegen. Middenin die kudde bevindt zich een knalblauw nep-rendier, door Hooft Graafland in elkaar geknutseld van kippengaas en blauwe vuilniszakken. Het resultaat is zowel surrealistisch als hilarisch.
Scarlett Hooft Graafland deed aanvankelijk een opleiding tot beeldhouwer. De overgang naar fotografie ging geleidelijk. Ze vertelt: “Ik maakte van mijn installaties altijd foto’s, maar dat waren gewoon snapshots, niets bijzonders. Totdat ik op een gegeven moment inzag hoe belangrijk die foto’s waren, want dat is wat je aan zo’n project overhoudt. Toen ging fotografie een steeds grotere rol spelen in mijn werk. Ik reisde toen al veel en ik merkte dat fotografie dan een fijn medium is, want je kunt heel direct beelden maken.”
De reisbestemmingen van Scarlett Hooft Graafland zijn meestal onherbergzame gebieden waar niet veel mensen naar toe reizen. Zo verbleef ze een tijdlang bij de Inuit in het noorden van Canada. “Ik logeerde daar bij families. Dat was heel bijzonder, want hun cultuur is zo extreem anders. In de lente is het daar bijvoorbeeld de hele tijd licht en dan zijn de mensen heel actief. Ze slapen dan nauwelijks en eten ook niet op vaste tijden. Ik heb een tijdje met mensen meegereisd op een slee over het zee-ijs en dan bouwden we een tent op ergens om te overnachten. Het was heel zwaar maar ook erg de moeite waard. Ik heb daar een paar echt iconische beelden gemaakt.”
Een van die iconische beelden is ‘Lemonade Igloo’. Die foto kwam voort uit de enorme generatiekloof die ze bespeurde onder de Inuit. Jonge Inuit houden er een westerse levensstijl op na, met sociale media en frisdrank, terwijl de oudere generatie veel waarde hecht aan de traditionele manier van leven.
Hooft Graafland benaderde een oudere man die als een van de weinigen nog wist hoe je een ijs-iglo bouwt. Ze vroeg hem een iglo van bevroren limonade te bouwen. Vervolgens poseerde hij naast die rode iglo in zijn traditionele wolvenpak.
De iglo stond in de buurt van een basisschool en de schoolkinderen gebruikten hem een seizoen lang als ontmoetingsplek. Daarna brak de zomer aan en smolt hij weg en dat was het einde van het project.
De limonade-iglo is een voorbeeld van wat Scarlett Hooft Graafland met haar kunst wil doen: op bijzondere plekken iets neerzetten wat daar nog nooit is geweest en ook nooit meer zal zijn. Vaak refereert ze aan problemen die ter plekke spelen. De foto’s die ze in Madagaskar maakte, verwijzen bijvoorbeeld naar de werkloosheid door overbevissing of naar prostitutie door jonge vrouwen die geen andere manier zien om hun studie te bekostigen. Prachtig is de foto van Angèle, een vrouw in de prostitutie, die poseert in de Tsingy Rouge zandsteenformatie. Tussen het wonderlijke gesteente duikt plotseling haar hoofd op. Omdat ze gele houtpulp op haar gezicht heeft gesmeerd – een plaatselijk middel tegen zonnebrand - lijkt haar gezicht een masker.
Het moeilijkste is de zoektocht naar mensen die ter plekke met haar willen samenwerken, vertelt Hooft Graafland. “Je moet mensen vinden die gevoel hebben voor wat je doet en het leuk vinden om mee te doen. Je ziet het terug in de foto’s als de mensen er lol in hebben. In China werkte ik met mensen die weinig hadden met waar ik mee bezig was en daardoor zijn de foto’s toch minder levendig.”
Kleur vormt een belangrijk onderdeel van haar werk. Het gebruik van felle kleuren, zoals knalroze, kobaltblauw of okerrood, geeft haar foto’s iets uitbundigs. Bijzonder is ook dat ze volledig analoog werkt: ze past nooit digitale bewerking toe. Wat je op de foto’s ziet, is allemaal echt. Want, zo zegt ze: ‘De werkelijkheid is al betoverend genoeg.’